-माइकल म्याकडोनाल्ड, मुख्य डिजिटल अधिकारी, ह्वावे एशिया प्यासिफिक
5G आफ्नै प्रचारको सिकार भएको छ । डिजिटल साम्राज्यतिर ढोका सोचिएको छन् ले उपभोक्ता र व्यवसायहरूलाई मापन र विश्वसनीयताको भरमा नयाँ अवसर दिन्छ जुन अघिल्लो पुस्तासंग छदै छैन । उच्च दक्षता भएको एयर इन्टरफेस, चलाउनलाई धेरै ब्यान्ड, वस्तुहरू कनेक्टिभिटीका लागि विशाल स्केलेबिलिटी र विश्वसनीय ‘लो ल्याटेन्सी’ (Low latency) भएकोले 5G हरेक तरिकामा 4G भन्दा राम्रो छ । तर योसंग अतिरिक्त “G” छ ।
जहाँ मोबाईल टेक्नोलोजीको अघिल्ला पुस्ताले प्रयोगकर्ताहरूको छोटो देखि मध्यावधि आवश्यकताहरू सम्बोधन गरेको थियो, 5G ले अहिलेसम्म नदेखिएको तर भविष्यमा आवश्यकताहरूको जाँच गर्दै डिजिटल इकोनोमी संग सबै चिज कन्नेक्टेड्, सबै चिज सेन्सिङ र सबै चिज इन्टेलिजेन्ट देख्दछ । नतिजा, 5G एक सेवा उन्मुख मोबाइल समाधान हो जसले उपभोक्ता को लागि ब्रोडब्यान्ड मात्र नभई भर्टिकल बजारहरुलाई पनि इन्टेलिजेन्ट ब्यान्डविथ र कम्प्यूटर पावर आवेदन एकिकरण मार्फत टर्बोचार्ज गर्दछ, जुन सेवा आवश्यकताहरु सँग गतिसिल रुपमा परिवर्तन हुन्छ ।
तर सेवा केन्द्रित भए नभए पनि इन्टरनेटको सुन्दरता अमूर्त तह र अन्तर्निहित नेटवर्क पूर्वाधार, डाटा र हामीले प्रयोग गर्ने अनुप्रयोगहरु बीच रहेको छ । विशेष रुपमा इन्टरनेट प्रोटोकलको मुख्य उद्देश्य प्याकीटाइज्ड डाटा सर्वव्यापी र विश्वसनीयताका साथ प्रसारित गर्न अनुमति दिनु हो, चाहे त्यसमा 5G नै किन समावेश नहोस् ।
5G र मोबाइल सेलुलर टेक्नोलोजी समग्रमा इन्टरनेट पावरिंग पूर्वाधारको केवल एक सानो अशं हो र बढ्दै गरेको डिजिटल इकोनोमीको तुलनामा 5G ग्लोबल पूर्वाधारको कुल मुल्य घट्दो छ । वास्तबमा सम्पूर्ण दूरसञ्चार पूर्वाधार बजार आज करिब ८० अरब अमेरिकी डलर रहेको छ र २०२५ को आसपासमा १०० अर्ब डलरको अंक पार गर्ने प्रक्षेपण गरिएको छ । त्यस मध्ये, लगभग आधा २०२६ सम्ममा छन् पूर्वाधार हुनेछ । यसको तुलनामा मार्च १, २०२० मा अल्फाबेट, अमेजन, एप्पल, फेसबुक र माइक्रोसफ्टको बाह्र महिनाको अन्त्यमा संयुक्त राजस्व ९४३ अर्ब डलर थियो । यदि उस्तै विकास कायम रहने हो भने अमेरिकाको ठूला ५ इन्टरनेट विशाल संस्थाहरुको मूल्य २.५ गुणा वा २०२६ सम्ममा करिब २.५ ट्रिलियन अमेरिकी डलर वा 5G पूर्वाधारको कुल मूल्य भन्दा ५० गुणा बढी हुन सक्दछ । अझै पछाडि जादा, कुल डिजिटल अर्थव्यवस्था जुन २०२५–२०२६ सम्म विश्व जीडिपी (GDP) मा २५% योगदान दिने भनिएको छ, त्यस्को मूल्य छन्को योगदान ०.२५ गरी करीब २० अर्ब अमेरिकी डलर हुनेछ ।
त्यसो भए किन अमेरिकालाई छन् मा चासो ?
अमेरिकालाई टेलिकम पूर्वाधार बजारको हिस्साको स्वामित्वमा कम चासो छ र संकेत पठाउनमा बढी चासो छ । ह्वावे पक्कै पनि चीनको सबैभन्दा ठुलो अन्तर्राष्ट्रिय सफलताको स्टोरी हो जुन एउटा निरन्तर व्यापार ध्यानको कारण सम्भब भयो र जुन बहु–दशक लगानी रणनीतिमा निर्भर गर्दछ । नतिजा, ह्वावे 5G मा एक नेतृत्व धारण गर्दछ जुन धेरैको नजरमा निकटको प्रतिस्पर्धी भन्दा १२ देखि २४ महिना अगाडि मानिन्छ् । अनियमित रूपमा मोबाइल प्रविधिको एक विशेष पुस्ता जस्तै 5G को प्रक्षेपलाई रोक्दै र यसको प्रभाव समग्र डिजिटल अर्थव्यवस्थामा अधिक देखाउनु, आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स Artificial Intelligence को एकमात्र सक्षमकर्ताको रूपमा एक विशेष पुस्ताको सिपीयु CPU हो भन्न मिल्दछ ।
5G रोक्नुहोस् 6G पप अप हुन्छ । 6G रोक्नुहोस् 7G पप अप हुन्छ । नामकरण को तरिका अप्रासंगिक छ । यी मानकहरू अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूका संघ र सयौं व्यक्तिगत सदस्यहरू सहित अपरेटर र विक्रेताहरू द्वारा विकसित गरिएको हो । एक अग्रणी एथलीटले उनीहरूको खेलको नियम परिभाषित गरे जति एकल विक्रेताले प्रक्रियालाई परिभाषित गर्दैन । 5G मा संयुक्त राज्य को आक्रमण, मापडन्ड प्रकृया को प्रतिरोध हो, जसले अनियन्त्रीत रुपमा कुनै कम्पनी हरु लाई लक्षित गर्छ जसले नियमहरु मात्र पलना गरेका छन र राम्रो हात खेल्छन, र यसले सम्पूर्ण ITU को गैर नाफा को जनादेश “संसारका सबै मानिसहरुलाई जोड्दै” (Connecting all the world’s people) लाई बेवास्ता गर्दछ ।
के यो वास्तवमा अमेरिकाको ५० अर्ब डलरको बजार चाहेको कुरा हो वा अरुको अर्थतन्त्रले उछिन्ला भनेर बनाइएको देशको एजेन्डा हो ?
अटर्नी जनरल विलियम बारले चीन इनिसियटिभ सम्मेलनको आफ्नो मुख्य भाषणमा भन्नुभयो, “इतिहासमा पहिलो पटक संयुक्त राज्य अमेरिकाले अर्को प्राविधिक युगको नेतृत्व गरिरहेको छैन ।” अपरिहार्य देखिए पनि यो हाल एक अतिशयोक्ति हो कि विशेष गरी 5G एक मात्र टेक्नोलोजी हो, जुन हार्डवेयर र सफ्टवेयर विकासमा अमेरिकाको नेतृत्वलाई बेवास्ता गर्दछ । यो रेस, 5G प्रभुत्वको बारेमा होईन, यो अग्रणी डिजिटल रूपान्तरणको बारेमा हो जुन समग्र अर्थतन्त्रलाई अझ सक्षम र उपभोक्ताको मागप्रति प्रतिक्रियाशील बनाउँदछ ।
मलाई सँधै सिकाइएको थियो कि तपाई छिटो दगुरेर दौड जित्नुहोस्, अरु को खुट्टा तानेर होईन । बेइजिङ्ग विदेश अध्ययन विश्वविद्यालयमा सहयोगी कानूनका प्रोफेसर गु बिनले हालसालै लेख्नु भयो, “अब जब अमेरिका टेक सर्वच्वको उच्च खुट्किलामा पुग्दछ, यो अरुलाई दबाउन चाहन्छ ।” चीनले अमेरिकालाई पहिलै पार गरिसकेको छ तर दुर्भाग्यवश अमेरिकाले खेलको नियम परिवर्तन गर्न पाउँदछ, कमसेकम अहिलेको लागि । जबकि यो अपरिहार्य नहुन सक्छ कि चिनियाँ अर्थव्यवस्थाले अमेरिकाकोलाई नाघ्दछ, यो पक्कै पनि सम्भाव्य छ ।
संयुक्त राज्य अमेरिकाको 5G विक्रेतामा प्रस्तावित हिस्सेदारी भर्खरको राजनीतिक रूपले प्रेरित गरिएको आक्रमण हो जुन विश्वलाई अझ ठूलो चेतावनी पठाउन तयार गरिएको थियो कि अमेरिका अझै प्रासंगिक छ । वास्तवमा अमेरिकी अर्थव्यवस्था नम्बर १ बाट नम्बर २ मा परिवर्तन सम्भवत सहस्राब्दी बग जस्तो असह्य हुन सक्छ, तर म इतिहास मा प्रतीनिधी को रुप मा जान चाहन्न जब यो हुन्छ ।